کانی‌شناسی
مس می‌تواند با تعداد زیادی از عناصر ترکیب و بیش از 150 کانی مس‌دار را تشکیل دهد. هرچند تنها تعداد کمی از این کانی‌ها دارای ارزش اقتصادی هستند (جدول زیر). کانی‌های مس به سه گروه قایل تقسیم‌بندی می‌باشند:
گروه اول: کانی‌های اولیه (درون‌زاد: معرف کانیهایی که داخل زمین و تحت تاثیر سیال بالارونده تشکیل می‌شوند.) از قبیل بورنیت، کالکوپیریت و انارژیت که با فرآیندهای گرمابی (سیالات داغ) در ارتباط می‌باشند.
گروه دوم: شامل مس‌های اکسیدی می‌شود که به طور معمول از هوازدگی سولفیدهای مس حاصل می‌شوند و شامل کوپریت، مالاکیت، کریزوکولا و کوولیت می‌شوند.
گروه سوم: سولفیدهای ثانویه مس مانند کالکوسیت و کوولیت می‌باشند و از فروشست مس موجود در کانی‌های سولفیدی نزدیک سطح زمین به وجود می‌آیند.
کانی‌های مس از نوع سولفید اولیه (کالکوپیریت) و اکسیدی (مالاکیت)
| نام کانی | فرمول شیمیایی | حداکثر محتوای مس موجود (wt%) |
| مس طبیعی | Cu | 100/0 |
| کالکوسیت | Cu2S | 79/9 |
| کوپریت | Cu2O | 88/8 |
| کوولیت | CuS | 66/4 |
| بورنیت | Cu5FeS4 | 3/63 |
| مالاکیت | Cu2CO3(OH)4 | 57/5 |
| آزوریت | 2CuCO3.Cu(OH)2 | 55/3 |
| آنترلیت | Cu3SO4(OH)4 | 53/7 |
| انارژیت | Cu3AsS4 | 49/0 |
| کریزوکولا | CuSiO3.2H2O | 36/2 |
| کالکوپیریت | CuFeS2 | 34/6 |
کانی‌های مس که به طور معمول در ذخایر اقتصادی مشاهده میگردند
تولید مس در دنیا، به طور عمده به ذخایر مس سولفیدی افشان اختصاص مییابد. ارزیابیها نشان میدهد حداقل 90 درصد مس، از ذخایر سولفیدی حاصل میگردد. کالکوپیریت در میان سایر کانی‌های سولفیدی، کانی اصلی در نیمی از مس تولیدی جهان به شمار میرود.
منبع: British Geological Survey, Natural Environment research Council
گردآورنده: فرزانه فخامتی – بخش فنی گروه معدنی و بازرگانی زرمش
