بهناز صفری – گروه معدن: جام مارلیک را جواهرسازان ایرانی حدود ۲۵۰۰ سال پیش ساختند، با این حال طلا و جواهرسازی در ایران قدمت ۷ هزار ساله دارد چراکه نخستین جواهرسازان جهان، ایرانی بوده‌اند. در این میان گنجینه جواهرسازی ایران در موزه بانک مرکزی بهترین نمونه برای این ادعاست. حال کشوری که سرآمد جواهرسازی در دنیا بوده و هم‌اکنون نیز بهترین جواهرسازان و اساتید بنام و زبردست در این صنعت را دارد، چند سالی است که از مصنوعات طلای خارجی آن هم نه از نوع مرغوب که از نمونه‌های بی‌کیفیت و کم‌عیارش استفاده می‌کند طوری که عیار برخی طلاهای خارجی موجود در بازار به ۹ گرم هم نمی‌رسد.
سهم ایران از واردات طلا
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت طلا، جواهر و نقره استان تهران در مورد، میزان گردش مالی سالانه صنعت طلا و جواهر جهان را هر سال حدود یک‌هزار میلیارد دلار می‌داند و سهم بازار مصرف ایران را از آن ۳/۵ درصد عنوان می‌کند.به گفته حسین پنداروند، بازار ایران در خوشبینانه‌ترین حالت جزو ۵ مصرف‌کننده نخست طلا و جواهر دنیاست. این درحالی است که بازار مصرف ایران از سوی مصنوعات طلای خارجی کشورهای ترکیه، تایلند، هندوستان و هنگ‌کنگ تسخیر شده است.وی تصریح می‌کند: بر اساس آمارهای اعلامی هم‌اکنون هندوستان سالانه از تراش سنگ‌های قیمتی ۵۰ میلیارد دلار درآمد دارد که ۸۰ درصد این‌کار به‌وسیله مشاغل خانگی انجام می‌شود. علاوه بر این، اروپا ۴۰ درصد از درآمدهای خود را از این محل تامین می‌کند و چین نیز یکصد میلیون شغل خانگی در بخش تراش‌سنگ راه‌اندازی کرده است.دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت طلا، جواهر و نقره استان تهران با بیان اینکه واردات انگیزه را از تولیدکننده ایرانی گرفته و ۷۰ درصد بازار مصرف کشور در اختیار مصنوعات طلای خارجی است، اضافه می‌کند: صنعت طلا و جواهرسازی ایران به تنفس مصنوعی رسیده و در این میان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید فرصت را از دست ندهد و از ادامه این روند جلوگیری کند.وی می‌گوید: مصنوعات طلای وارداتی فاقد عیار استاندارد هستند طوری که طلاهای ۷۵۰ یا همان ۱۸ عیار که در بازار به مصرف‌کنندگان فروخته می‌شود، تنها از عیار ۳۰۰ برخوردارند.
بیشتر وارد کننده‌ایم
سید احمد مشکانی، استاد دانشگاه درباره اینکه در ایران چه میزان طلای قطعی وجود دارد، به صمت می‌گوید: ایران می‌تواند به عنوان یکی از کشورهای تولیدکننده طلا درسطح جهانی قرار گیرد.وی درباره اینکه آیا شمش طلا وارد کشور می‌شود یا صادرکننده طلا محسوب می‌شویم، می‌افزاید: درحال‌حاضر ایران صادرکننده سنگ طلا و شمش طلا نیست بلکه بیشتر واردکننده شمش طلا محسوب می‌شود. مقدار مصرف طلا در ایران بیشتر به‌صورت زیورآلات و سکه و کمتر مصرف دارویی و صنعتی دارد. مشکانی یادآوری می‌کند: ما بیشتر طلا وارد کشور می‌کنیم و این‌کار از سوی بانک مرکزی و بانک‌های خصوصی و دولتی و بخشی از سوی هلدینگ‌های نیمه دولتی انجام می‌شود. البته این واردات در چند سال اخیر باعث تورم مجازی در کشور شده است به طوری‌که تا چندی پیش مردم برای خرید سکه صف می‌کشیدند.
مردم طلای ایرانی بخرند
عبادالله محمد ولی، رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر به صمت می‌گوید: صنعت طلا در سال‌های اخیر با نوسانات و رکود و صعود فراوانی روبه‌رو بوده اما امیدواریم پس از تحریم شاهد ثباتی نسبی در بازار طلا باشیم.وی می‌افزاید: هر زمان که در بازار طلا فضای کسب و کار از ثبات نسبی برخوردار شود به همان نسبت شرایط اقتصادی کشور بهبود یافته و در نتیجه مشتریان با فراغ بال و بدون دغدغه اقدام به خرید و فروش این محصول می‌کنند.وی خاطرنشان می‌کند: طلا جزو آن دسته از محصولاتی است که نوسانات دلار و یورو روی آن تاثیر بسیاری می‌گذارد اما امید داریم از این پس با نوسانات کمتری در این حوزه روبه رو شویم.محمد ولی می‌گوید: میزان صادرات و واردات طلا در هر کشوری بستگی به تفکرات اقتصادی آن کشور دارد به طوری که برخی از کشورها اعتقادشان بر تولید و صنعت است و آن را پشتوانه خود قرار می‌دهند اما برخی دیگر معتقدند طلا را باید جزو اندوخته‌های خود قرار دهند.وی عنوان می‌کند: کشور ما هم باید تولید محور و صنعت محور باشد تا در مقاطع حساسی که دشمنان می‌خواهند سوءاستفاده کنند این پشتوانه قوی بتواند ما را از هجمه‌های گوناگون نجات دهد.وی در زمینه واردات طلای کم عیار از سایر کشورها به ایران بیان می‌کند: متاسفانه مدتی است طلا به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود که در صورت مشاهده چنین مواردی به‌طور حتم با آنها برخورد خواهد شد. وی تصریح می‌کند: این افراد به دلیل اینکه به دنبال منفعت هستند درباره عیار طلا هم تخلف کرده و طلاهای کم عیار و بدون کیفیت را وارد کشور می‌کنند چراکه تنها به فکر منافع خود هستند و برای آنها اهمیت ندارد که کشور با چه مشکلات عدیده‌ای رو به رو می‌شود. رییس اتحادیه تولیدکنندگان طلا می‌گوید: هنوز نتوانسته‌ایم در صنعت طلا و جواهر نشان(برند)سازی کنیم. برخی از فروشندگان، مصنوعات تایوان و ترکیه را به جای طلای ایتالیایی در بازار به فروش می‌رسانند و البته برخی از فروشندگان نیز، طلای ایرانی را به نام ایتالیایی می‌فروشند. به گفته وی؛ بیش از ۶۰ درصد بازار در اختیار محصولات خارجی قرار دارد، چنانچه امنیت و ثبات در بازار حکمفرما شود به طور قطع تولیدکنندگان داخلی می‌توانند پاسخگوی نیاز مصرف‌کنندگان باشند. وی با بیان اینکه ۲۰ درصد منابع اولیه صنعت طلا و جواهر دنیا در ایران قرار دارد، تصریح می‌کند: این ظرفیت و توانمندی بسیاری بالایی را در اختیار ایران قرار می‌دهد تا بتواند در این صنعت به رشد و توسعه مطلوب دست پیدا کند.محمد ولی همچنین حجم تقاضای سالانه در بازار طلای کشور را بین ۲۵۰ تا ۳۵۰تن عنوان و تصریح می‌کند: با دیدگاه سنتی نمی‌توان تقاضای بازار طلای کشور را پاسخگو باشیم ضمن اینکه درحال‌حاضر بیشتر کارگاه‌های متوسط تولیدی کشور مجهز به واحد طراحی شدند که این نشان می‌دهد آنها درحال همراه شدن با بازار هدف هستند.
معادن طلا از روش‌های منحصربه‌فرد استفاده کنند
بهروز برنا، معاون اکتشاف و زمین شناسی درباره ذخایر قطعی طلا به صمت می‌گوید: درحال‌حاضر میزان ذخایر قطعی و احتمالی طلا در ایران حدود ۳۴۰ تن بوده که ذخایر قطعی ۲۰۰ تن است و به طور میانگین سالانه ۳ تن طلا از معادن ایران استخراج می‌شود.وی می‌افزاید: طلایی که در ایران استخراج می‌شود استفاده داخلی دارد و کمتر به سایر کشورها صادر می‌شود و به جز بخش زیورآلات، برای ضرب سکه و صنایع های‌تک هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.وی خاطرنشان می‌کند: طلا در هر کشوری پشتوانه اقتصادی و مالی محسوب می‌شود بنابراین افزایش میزان تولید به‌وسیله فناوری‌های جدید و سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف می‌تواند تاثیرات بسیار مثبتی در این حوزه بر جای بگذارد. برنا خاطرنشان می‌کند: روش‌هایی که برای استخراج طلا استفاده می‌شود بیشتر آنها با روش‌هایی که در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد برابر است اما در ایران فناوری‌های جدیدی ورود پیدا کرده که هنوز در حد صنعتی و آزمایشگاهی است و نیازمند این است که کارهای بیشتری در این حوزه انجام شود. به گفته وی، معدن طلای «موته» تا حد زیادی در حال بهینه کردن انواع روش‌های استحصال است اما روش تولید طلا در «زرشوران» منحصربه‌فرد است و توانستند توفیقاتی درگرفتن آرسنیک بالا و جیوه به‌دست آورند و این روش را در دستور کار خود قرار دهند که این مسئله نشان‌دهنده توانمندی بالای فعالان این حوزه است.
روزنامه صمت – سید احمد مشکانی – 12 شهریور 1394
