حامد شایگان – گروه معدن: توسعه و پیشرفت صنعت فولاد چین به حدود ۱۰سال قبل و همزمان با گشودن دروازه‌های این صنعت به روی خصوصی‌سازی بازمی‌گردد؛ به‌گونه‌ای که این کشور در طول این سال‌ها با تولید ۱میلیارد و ۶۰۷ تن فولاد در صدر تولیدکنندگان این محصول در جهان قرار گرفته است.
درواقع کارشناسان معتقدند؛ منشاء توسعه فولاد چین استفاده از تمام واحدهای کوچک و متوسط برای دستیابی به ظرفیت‌های تولید بود؛ به‌طوری‌که پس‌ازآنکه دولتمردان این کشور به نقش فولاد در اقتصاد دنیا پی بردند حمایت از این محصول را در اولویت قرار دارند، این در حالی بود که چین برای تولید فولاد وابستگی زیادی به سنگ‌آهن کشورهای دیگر همچون استرالیا، برزیل و… داشت.
سیاست‌های حمایتی دولت چین برای تمام تولیدکنندگان فولاد این کشور یکسان نبوده و دولتمردان بیشتر حمایت از فولادی‌های متوسط و کوچکی را سرلوحه کار خود قرار داده بودند که در تولید فولاد از روش‌های ابداعی استفاده می‌کردند؛ به‌طوری‌که این شرکت‌ها فقدان منابع گازی و گندله سنگ‌آهن را با بهره گرفتن از منابع داخلی زغال حرارتی و کنسانتره جبران کرده بودند. دولت برای کاهش هزینه‌های اقتصادی مابقی واحدهای کوچک فولادی را تعطیل کرد. البته بعضی از شرکت‌های کوچکی که سنگ‌آهن موردنیاز تولید فولاد را از معادن محلی تامین یا با فرآوری سنگ‌آهن وارداتی در چرخه اقتصاد چین بازی‌گردانی کردند همچنان به بقای خود ادامه دادند. بنابراین تولید بالای فولاد در چین تنها منوط به حمایت دولت نیست، بلکه روش‌های ابداعی شرکت‌های کوچک در تولید مواد اولیه تاثیر قابل ملاحظه‌ای در توسعه صنایع فولادی این کشور داشته است.
شرکت‌های چینی با فرآوری درآمدزایی می‌کنند
یک کارشناس سنگ‌آهن معتقد است؛ در چین ۳ دسته شرکت فولادی وجود دارد؛ شرکت‌های بین‌المللی فولاد که عمده سنگ‌آهن موردنیاز خود را از برزیل و استرالیا وارد می‌کنند و به بازارهایی چون ایران وارد نمی‌شوند، زیرا شرکت‌های ایرانی نمی‌توانند در تامین مقدار مصرف موردنیاز آنها تضمین بدهند. این شرکت‌ها به‌دلیل قدرتی که در بازار جهانی دارند با حمایت اسپانسرهای خود شرکت‌های دیگر کشورها را خریداری می‌کنند. شرکت‌های متوسط چینی با حمایت دولت فعالیت می‌کنند و سنگ‌آهن عیار پایین وارد می‌کنند که پس از فرآوری به شرکت‌های بزرگ‌تر چینی می‌فروشند. شرکت‌های کوچک تولید فولاد این کشور نیز علاوه بر فرآوری به معادن محلی دسترسی دارند و زنجیره تولید در فولاد چین را کامل می‌کنند.
سیداحمد مشکانی با اشاره به روش‌های کاهش هزینه در چین ادامه داد: چینی‌ها هزینه حمل و نقل خود را به شدت کاهش داده و همین موضوع باعث به‌صرفه شدن فرآوری سنگ‌آهن شده، بطوریکه آنها سنگ‌آهن ایران را از شرکت‌های تولیدکننده فولاد ایران گران‌تر می‌خرند.
بهترین نگاه به فولاد بهینه‌سازی صادرات است
در بحث تولید همواره سودده بودن صادرات صنعت مدنظر است، به‌طوری‌که بعضی مواقع با وجود اینکه ایران فولاد وارد می‌کند برخی از شرکت‌های داخلی در شرایطی که کشش بازار داخلی منفی است، اقدام به صادرات می‌کنند. به گفته خلیفه‌سلطان؛ برای پیشرو بودن در صنعت فولاد ابتدا باید هزینه تمام‌شده محصول نهایی را کاهش داد مانند اقدامی که شرکت‌های برزیلی و استرالیایی می‌کنند. این کشورها با به‌کارگیری روش‌های بهینه در کشف ذخایر، کاهش هزینه استخراج و فرآوری به رقبای اصلی تامین مواد اولیه فولاد چین تبدیل شده‌اند.
مشکانی حمل و نقل را عامل مهم دیگری در کاهش هزینه و سودده بودن معادن کشور قلمداد می‌کند و می‌گوید: در شرایط کنونی معادن خصوصی سنگ‌آهن کشور به صورت روزانه تولید می‌کنند، زیرا هزینه حمل و نقل و دپو کردن تولیدات بسیار بالاست، به همین دلیل ابتدا باید حمل و نقل ریلی در کشور توسعه داده شود.
(حامد شایگان – گروه معدن – برگرفته از روزنامه صمت مورخ 1393/05/07)
