طبقهبندی ذخایر اصلی
ذخایر با میزبان رسوبی
ذخایر با میزبان رسوبی دومین منبع مهم مس در جهان با سهم حدود 20 درصد از تولید جهانی به حساب میآیند. این ذخایر همچنین مقدار درخور توجهی سرب، روی و نقره در بر دارند و منبع عمده کبالت در جهان به خصوص در کمربند مس آفریقای مرکزی به حساب میآیند. این ذخایر شامل سولفیدهای دانهریز افشان در انواع سنگهای رسوبی قارهای از قبیل شیلهای سیاه، ماسهسنگ و سنگآهک میباشند. این توالیهای رسوبی معمولا در ارتباط با لایههای قرمز رنگ ماسهسنگی و تبخیریها هستند.
تناژ این ذخایر بسیار متغیر است و به طور متوسط 22 میلیون تن با عیار 21 درصد مس و 23 گرم در تن طلا (Mosier et al 1986) میباشد، گرچه تا چند صد میلیون تن نیز میتواند تغییر کند. کانسار بزرگ لوبین در جنوب غربی لهستان 2600 میلیون تن کانسنگ با عیار بیش از 2 درصد مس و 30 تا 80 گرم در تن نقره دارد. کمربند مس آفریقای مرکزی بزرگترین ایالت دارای کانیسازی مس چینهسان با میزبان رسوبی به شمار میرود. این کمربند دارای 600 کیلومتر طول و 50 کیلومتر عرض میباشد و در امتداد زامبیا و جمهوری دموکراتیک کنگو گسترش دارد.
حدود تقسیمبندی ذخایر فلزی مختلف در توالیهای رسوبی – آتشفشانی در برخی موارد چندان واضح و آشکار نمیباشد و به طور عمده به معیارهایی که به کار گرفته میشود بستگی دارد.
منبع: British Geological Survey, Natural Environment research Council
گردآوردنده: فرزانه فخامتی – بخش فنی گروه معدنی و بازرگانی زرمش