تنگ ارغوان در استان ایلام واقع است. درفاصله ۳ کیلومتری شمال شرقی شهر ایلام. درمسیر تنگه قوچعلی, تنگه ارغوان در مسیر رودخانه‌ای با گل‌ها و درختان ارغوانی مخصوصا در فصل بهار و به ویژه در اردیبهشت زیبایی وصف ناپذیری را به طبیعت و جنگل‌های سبز آن دیار بخشیده است. تنوع رنگ آنها چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌سازد. این تنگه جزو مناطق سردسیر استان بوده و زادگاه اصلی درختچه‌ی ارغوان تنگه‌ی گاوز در شمال‌شرقی شهر ایلام بوده و معمولا شاخه‌های این درختچه‌ی زیبا نازک و شکننده هستند . منطقه رویایی و بکر گاوز با اسم امروزی تنگه ی ارغوان در ورودی راه شمالی مسیر کرمانشاه به ایلام در حوزه ی استحفاظی دهستان میشخاص (میه خاص) قرار دارد. این درختچه در کناره‌ی رودخانه‌های سیلابی و فصلی که خاکی سبک و رسوبی دارند به خوبی رشدکرده و به سبب نرمی شاخه‌ها مجبور است از ریشه به صورت چند شاخه‌ای رشد کند تا شاخه‌ها به کمک هم بلند شوند و کمتر آسیب ببینند. درخت ارغوان از طریق بذری که در غلاف لوبیا مانند است تکثیر می‌شود و فقط یک سال مراقبت از آن کافی است تا در سال‌های بعد گل بدهد. همه ساله در اوایل بهار و هنگامی که دمای روز به بیش از ۱۵ درجه برسد شکوفا شده و شکوفه‌های ارغوانی آن تا دو هفته دوام دارند. هر چند در زمان جنگ هزاران اصله از این درختچه برای مصرف سوخت و دیرک چادرهای آوارگان جنگی از بین رفت اما اگر از ذخیره‌گاه اصلی آن در دره‌ی گاوز مراقبت شود و برای پراکنش غیر طبیعی آن چاره‌ای بیاندیشند در طول چند سال می‌توان ایلام را به محلی برای تولید و تکثیر آن تبدیل کرد .این منطقه به وسعت ۱۷۰ هکتار در شمال‌شرقی شهر ایلام واقع گردیده است که گونه نادر و در حال انقراض آن ارغوان و گونه‌های همراه شامل بلوط، دافنه، کیکم و زالزالک می‌باشد. وجود جنگل انبوه بلوط در دو سمت جاده و تیغه‌های سنگی و زیبای کوهستان و گردشگاه‌های مناسب و درختان ارغوان در طول تنگه و ترکیب رنگها در نظام طبیعی و مراتع پرپشت و گونه‌های نادر گیاهی مانند گون – طویلک – قارچ و استفاده از گیاهان معطر در محدوده این تنگه و ارتفاعات ییلاقی آن در مسیر گز گردکان و سورگه صنعت زنبورداری را در تهیه عسل ناب ایلامی رونق بخشیده است.
گردآورنده: سمیه احمدی – بخش فنی گروه معدنی و بازرگانی زرمش
