محبوبه ناطق – بهروز راعی: یک سال مانده به پایان دولت دوازدهم، محمد شریعتمداری، سکان وزارت صنعت، معدن و تجارت را واگذار کرد تا فردی دیگر با استفاده از تجربه خود آنچه را در چنته دارد، عرضه کند و با غول رکود، تورم و تحریم دست و پنجه نرم کرده و این کشتی را به ساحل ثبات و آرامش برساند. این بار روحانی، رئیس‌جمهوری دوازدهمین دولت ایران، این سکان را به‌دست رضا رحمانی که در ابتدای این دوره نیز جزو گزینه‌های وی برای این وزارتخانه بود سپرده و امید دارد رحمانی با رای بالایی از مجلس دهم پا بر پلکان ساختمان سمیه بگذارد. در ادامه انعکاس نظر فعالان معدن و صنایع معدنی، این بار به سراغ تنی چند از مدیران فولادی و مدیران معدنی رفتیم و نظر و انتظار آنها را از گزینه جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت جویا شدیم. با هم می‌خوانیم.
برآمده از دل وزارتخانه
تجربه دکتر رحمانی در قوه مقننه و مجریه، موجب پیشبرد برنامه‌های کلان کشور و رونق تولید خواهد شد. مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه اصفهان با بیان این مطلب گفت: رحمانی از دل وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده و بر نقاط ضعف و قوت اشراف کامل دارد. حمیدرضا عظیمیان افزود: تجربه دکتر رحمانی در قوه مقننه و مجریه، موجب پیشبرد برنامه‌های کلان کشور و رونق تولید خواهد شد. وی انتخاب رحمانی را گزینه مناسبی برای راهبری وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت دانست و گفت: ایشان مدیری است که پله‌های توسعه و تعالی کشور را در امور اجرا، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری از رتبه‌های پایین تا قائم مقامی وزارتخانه یادشده و در مقاطعی در مجلس شورای اسلامی، پیموده و تجربه‌های با ارزشی کسب کرده است. او ادامه داد: رحمانی چند دوره نمایندگی در مجلس شورای اسلامی و ریاست کمیسیون صنایع و معادن مجلس را در کارنامه خود ثبت کرده و با شناخت درست از مجلس، ارتباط عمیقی با نمایندگان آن دارد. عظیمیان با اشاره به اشتغال رحمانی در ستاد طرح تحول، ستاد اقتصاد مقاومتی و معاونت طرح و برنامه وزارت یادشده، افزود: رحمانی، مدیری همسو با سایر دستگاه‌های اقتصادی و مرتبط با کار و تولید است که یکی از شاخصه‌های مدیریت درست ایشان بر بدنه اقتصاد کشور است. وی ادامه داد: دکتر رحمانی در جریان طرح برنامه‌های جزئی و کلان کشور به‌ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت است و بر اطلاعات و استراتژی‌های این مرکز اشراف دارد که بسیار ارزشمند است. وی با تاکید بر خط و مشی اعتدالی دکتر رحمانی و دوری از تندروی‌ها و کندروی‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی گفت: علاوه بر این، وی مدیری اخلاق‌مدار است که این دو شاخصه، همگام بر تفکر ارتباط جمعی و بهره‌گیری از نظر کارشناسی و روحیه مشارکت و نقدپذیری نشان می‌دهد گزینه بسیار خوبی برای این سمت است. عظیمیان، تعامل نزدیک با صنعتگران و همچنین ارتباط نزدیک با قوه قانون‌گذاری و نمایندگان مجلس شورای اسلامی را از دیگر شاخصه‌های مثبت دکتر رحمانی دانست. او همچنین افزود: رحمانی از همان ساعتی که رای اعتماد نمایندگان مجلس را بگیرد، توانایی شروع کار را دارد و نیاز نیست زمانی را صرف شناخت وزارتخانه کند. او از دل وزارتخانه آمده، رشد کرده و با نقاط قوت و ضعف آشنا شده و بر تمام این اطلاعات اعم از توانمندی و نیاز به توسعه و تقویت امور، اشراف دارد. مدیرعامل فولاد مبارکه، با اشاره به فعالیت‌های گسترده رحمانی در بخش بهبود فضای کسب و کار و رفع موانع تولید در سراسر کشور گفت: این سطح آگاهی سبب می‌شود تعللی در وضعیت اداره این حوزه و بلاتکلیفی برای حوزه‌های ذی‌ربط پیش نیاید. وی در ادامه، به طرح ارتباط نداشتن با مدیران شرکت‌های بزرگ به عنوان یکی از ضعف‌های دکتر رحمانی در شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان داد و گفت: این موضوع صحت نداشته و به‌عنوان مطلع و مدیرعامل یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدی کشور، ناظر بر همکاری نزدیک ایشان با سایر صنایع برای پیشبرد برنامه‌ها و توسعه متوازن هستم.
نباید منتظر کاری خارق‌العاده از وزیران جدید باشیم
مدیرعامل فولاد امیرکبیر کاشان درباره انتخاب رضا رحمانی به عنوان گزینه‌ای برای وزارت صنعت، معدن و تجارت، گفت: آقای رحمانی که ریاست کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی کشور را بر عهده داشته و قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت هم بوده، نیروی جوانی است که من به حضورش خوشبین هستم. عزیز قنواتی با بیان این مطلب در ادامه افزود: ویژگی نیروهای جوان این است که به شکل گروهی کار کرده و یک تیم مشورتی در کنارشان وجود دارد، برخلاف برخی از مدیران که چنین رویکردی در تفکر آنها دیده نمی‌شود. وی ادامه داد: اکنون شرایط اقتصادی کشور و صنعت ما خاص است و از طرف دیگر نیز شاهد وضع تحریم‌ها هستیم. حال اینکه انتظار داشته باشیم با حضور ایشان یا دیگر وزیران پیشنهادی در کابینه دولت، اتفاق خارق‌العاده‌ای بیفتد، منطقی به نظر نمی‌رسد. مدیرعامل فولاد امیرکبیر کاشان در ادامه با بیان این مطلب افزود: ما در صنعت و بخش‌های مختلف باید دست در دست هم دهیم و به رای نمایندگان احترام بگذاریم. در صورت انتخاب آقای رحمانی به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت تلاش می‌کنیم تا صنعت کشور به پیش رود و حرکت رو به جلو داشته باشد.
بخش خصوصی را دریابید
سیداحمد مشکانی، استاد دانشگاه و فعال معدنی، درباره انتظارات فعالان معدنی از گزینه جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با روزگار معدن بیان کرد: عمده‌ترین درخواست فعالان معدن از گزینه جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت این است که با توجه به شرایط اقتصاد فعلی و با توجه به مشکلات عدیده بخش معدن، از مدیران قوی در مجموعه خود استفاده کند. وی افزود: با توجه به اینکه تعدادی از مدیران این وزارتخانه بازنشسته شده‌اند، فرصتی به وجود آمده که می‌توان از نیروهای جوان با تجربه و کارآزموده استفاده کرد. این فعال معدنی ادامه داد: نکته دیگری که درخواست داریم این است که چالش‌های بخش معدن از جمله ارز، حقوق دولتی، قوانین دست و پاگیر، حمل‌ونقل، ضرورت آموزش‌های مدون، توسعه صنعتی با تسهیلات دولتی و تعامل بین صنعت و دانشگاه و از همه مهم‌تر اهمیت دادن به بخش خصوصی را هر چه زودتر سروسامان دهد. وی با اشاره به نقاط قوت و ضعف وزیران پیشین در بخش معدن تصریح کرد: درباره نکات قوت وزیران پیشین باید گفت تجربه آقای نعمت‌زاده بسیار خوب بود اما باید به بخش معدن توجه بیشتری می‌شد. ایشان از تجربه خودش خوب استفاده کرد و توانست در این بخش رونق نسبی ایجاد کند. آقای شریعتمداری برای معدن ایده‌هایی داشت اما به دلیل نوسانات ارز نتوانست آنها را عملیاتی کند. وی ادامه داد: با این حال معتقدم که این دو وزیر، نگاه‌شان بیشتر به بخش صنعت بود، بخش معدن به اندازه آن مورد توجه قرار نگرفت و بیشتر امور آن به وسیله مدیران میانی انجام شد، در حالی که مدیران میانی، اختیارات کافی در سیاست‌گذاری کلی ندارند. شاید بتوان گفت نبود برنامه‌های قوی و استراتژی‌های مدون در بخش معدن موجب شد در بخش صنعت هم ضعف داشته باشیم. مشکانی اظهار کرد: بخش معدن، پیش‌تر از صنعت وجود دارد اما در این بخش به میزان کافی برنامه‌ریزی نشد و تا حدودی به خودش وا گذاشته شد. ما هنوز امنیت برای سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین امنیت شغلی برای کارگران معدنی ایجاد نکرده‌ایم. محیط‌زیست و سازمان منابع طبیعی همچنان از مشکلات بزرگ بخش معدن هستند و تغییر چندانی در وضعیت آنها انجام نشده است. کارگروه‌های استانی با هدف تسهیل امور تشکیل شده اما کارکرد رانتی دارد. این فعال معدنی در ادامه افزود: مدیر باید افراد برجسته هر بخش را پیدا کند. ما در بخش خصوصی، مدیران قوی داریم که استراتژی‌های قوی دارند اما دولت از مدیران بخش دولتی یا خصولتی استفاده کرد در حالی‌که می‌توانست از افراد بخش خصوصی استفاده کند حتی به عنوان مشاور، البته مشاورهای واقعی نه افراد ذی‌نفوذ که در مجموعه‌های مختلف رسوخ می‌کنند. وی با اشاره به اینکه ۳رکن اصلی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، ایمیدرو و ایمپاسکو و سازمان زمین‌شناسی هستند، گفت: این ۳ سازمان می‌توانند نقش مهمی در توسعه و پیشبرد معدن داشته باشند و مدیران این ۳ بخش برای معدن بسیار مهم هستند اما در کنار اینها، دولت باید به تشکل‌ها و انجمن‌هایی مثل خانه معدن، انجمن نظام مهندسی و… بها داده و از نظر مشورتی آنها استفاده کند. همچنین بهتر است که گزینه جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت در انتخاب مدیران در یک دایره بسته حرکت نکند و از افراد جدید نیز بهره ببرد.
برنامه‌های محوری سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت برای بخش معدن
رضا رحمانی، گزینه پیشنهادی رئیس‌جمهوری برای وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه‌های راهبردی خود را اعلام کرد. به گزارش ایرنا، رئیس‌جمهوری یکشنبه گذشته (۲۹مهر) در نامه‌ای به رئیس مجلس شورای اسلامی، «رضا رحمانی» را برای وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی کرد. خلاصه مهم‌ترین نکات برنامه‌های ارائه شده رحمانی برای سکانداری وزارت صنعت، معدن و تجارت به این شرح است:
– تقویت نقش تشکل‌های غیر دولتی در تصمیم‌سازی‌های بخش معدن
– یکپارچگی سیاست‌های صنعت، معدن و تجارت
– ارتقای سهم پایین معدن در تشکیل سرمایه ثابت کل اقتصاد
– افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید و استفاده از ابزارهای نوین تامین مالی
– کاهش شکاف فناوری و فرسودگی ماشین‌آلات
– ناکافی بودن اکتشافات و اطلاعات پایه
– فقدان الگوهای کارآمد رفع تعارض‌ها با محیط‌زیست و منابع طبیعی
– برخورداری از موقعیت استراتژیک در منطقه و دسترسی به آب‌های آزاد
– اجرای نقشه راه معدن
– ارتقای سهم معدن و فرآورده‌های معدنی در تولید ناخالص ملی و جلوگیری از خام‌فروشی
– توسعه زنجیره ارزش و ارتقای بهره‌وری بخش معدن با هدف افزایش ارزش افزوده در کشور
– افزایش رقابت‌پذیری، سهم و نقش بخش خصوصی در فعالیت‌های بخش معدن
– افزایش جذب سرمایه‌گذاری خارجی
– توسعه پایدار معادن و صیانت از محیط‌زیست و منابع طبیعی
– توسعه تولید مواد معدنی مورد نیاز صنایع آینده
– تامین و ارتقای منابع انسانی کارآمد و فراهم‌سازی محیط کار ایمن و مناسب
– تکمیل زنجیره ارزش همه مواد معدنی به‌ویژه فلزات اساسی مانند آلومینیوم، مس و فولاد اقدامات اجرایی بخش معدن و صنایع معدنی
– وسعه اکتشاف بر پایه تامین پایدار
– بهبود فضای کسب و کار بخش معدن و صنایع معدنی
– توسعه بازار و مدیریت واردات در بخش صنایع معدنی
– افزایش بهره‌وری، بازسازی و نوسازی معادن
– اجرای برنامه شناسایی منابع و ذخایر معدنی در مناطق اولویت‌دار
– افزایش استفاده از دانش و فناوری روز جهان در زمینه اکتشاف
– تکمیل طرح کاداستر
– استفاده از فاینانس و خطوط اعتباری برای اکتشاف
– تدوین بسته‌های تشویقی مناسب مالیاتی، گمرکی، حقوق و عوارض دولتی و تصویب آنها
– توسعه اکتشافات معدنی کشور
– هدایت فعالیت‌های اکتشافی کشور به سمت اکتشافات عمقی
– مدیریت زنجیره تامین و زنجیره ارزش مواد معدنی
– ساماندهی و تعیین تکلیف پروانه‌های بهره‌برداری معادن و مجوزهای صادر شده در صنایع
– تکمیل سامانه آنلاین صدور مجوزهای حاکمیتی و امکان ردیابی
– انجام پنجره واحد
– همکاری با سازمان محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور و طراحی سیاست‌های جبران
– فرهنگ‌سازی با هدف تغییر نگاه جامعه به حوزه معدن
– توسعه بازار و مدیریت واردات در بخش صنایع معدنی
– افزایش صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر معدن و صنایع معدنی
– تقویت بورس کالای داخلی و رینگ صادراتی و گسترش تنوع ابزارها و خدمات مالی
– برندسازی محصولات صادراتی بخش معدن و صنایع معدنی
– افزایش بهره‌وری، بازسازی و نوسازی معادن برای تکمیل زنجیره ارزش فعالیت‌های معدنی و صنایع مرتبط
– تشکیل کارگروه ویژه جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی فناوری‌های نوین و استفاده از تجربه‌ها
– اولویت‌دهی و افزایش سهم بخش معدن و صنایع معدنی در دریافت تسهیلات از صندوق توسعه ملی و سایر بانک‌ها و اخذ فاینانس و کاهش ریسک‌های اعتباری
– افزایش بهره‌وری در حوزه آب و بازیابی آن در خطوط تولید و استفاده از فناوری‌های کم آب بر
– تامین و توسعه زیرساخت‌های بخش معدن بر اساس آخرین آمایش سرزمین
– تاسیس دفاتر خدمات فنی و مهندسی برای تسریع امور فنی معدنکاران
روزنامه صمت – محبوبه ناطق – بهروز راعی – 2 آبان 1397
