محبوبه ناطق – گروه معدن: سنگ‌آهن این روزها حال و روز خوبی ندارد؛ قیمت‌های جهانی پایین آمده و چهارمین کالای صادراتی کشور نگران است تا در بازار جهانی این محصول سقوط کند؛
بازاری که همچون بازار داخلی بسیاری از اقلام تولیدی رکود بر آن حکمفرماست. بازاری به بزرگی تولید سالانه ۳۴ میلیون تن و صادرات ۲۴ میلیون تن نمی‌تواند خود را در ظرف محدود بازار داخلی اسیر ببیند و دست و پا می‌زند تا راه برون‌رفتی برای خود پیدا کند. در این میان تمایل برخی صنایع پایین دستی سنگ آهن به دلیل حاشیه سود بالاتر به ادامه کار بیشتر است.
راضی به داشته‌ها در تکنولوژی هستیم
یک بهره‌بردار خصوصی سنگ‌آهن به صمت گفت: وضعیت بخش خصوصی خیلی خوب نیست، چرا که تقریبا با قیمت‌های جهانی اعلام شده، صادرات دیگر به صرفه نیست. سید احمد مشکانی افزود: در قیمت‌گذاری سنگ آهن دو فرآیند بیرونی و درونی دخالت دارند. فرآیند بیرونی مثل قیمت‌گذاری داخل اعلام نمی‌شود، ولی مثلا چین که یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان سنگ‌آهن است اعلام می‌کند، سنگ‌آهن را فلان مقدار می‌خرد. این رقم به اضافه نرخ دلار که به تازگی بالا رفته باعث می‌شود قیمت‌ها فایل فروش نشود و افت فروش در ایران اتفاق افتد. از طرف دیگر حقوق دولتی از معادن سر جای خودش است و روی قیمت تمام شده و به صرفه نبودن قیمت نهایی صادرات و عرضه سنگ آهن تاثیر می‌گذارد و سود نهایی ما را به مرز می‌رساند.
وی با اشاره به اینکه دولت هم به حمایت از کارخانجات گندله و فولاد، عوارض ۳۰ درصدی بر کنسانتره آهن بسته است و باعث رکود شدیدی در بازار سنگ آهن ایران شده، اظهار کرد: بازار داخلی نیز چنین گنجایش و ظرفیتی برای پذیرش تمام سنگ‌آهن داخل را ندارد، بنابراین تولید سنگ‌آهن در نقطه صفر توجیه اقتصادی قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ادامه این روند را روی صنایع پایین دستی سنگ آهن نیز می‌توان دید، گفت: این گفته که سود در آهن اسفنجی است گفته درستی نیست؛ چرا که سنگ‌آهن باید مراحلی را طی کند تا به کالایی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل شود و این ارزش افزوده یک افزایش خطی ندارد، بلکه به صورت نمایی ارزش آن اضافه می‌شود یعنی از یک مرحله به مرحله دیگر، ارزش آن چند برابر می‌شود. مشکانی با بیان اینکه سنگ آهن به ترتیب به کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، فولاد و فولاد با آلیاژهای خاص تبدیل می‌شود و در هر مرحله ارزشی مضاعف پیدا می‌کند چنانکه قابل مقایسه با هیچ کالای دیگری نیست، اضافه می‌کند: یک واشر فولادی دو سانتی‌متری ۲۰ گرمی که در برابر ضربه، حرارت، خورندگی و فرسایش مقاوم است دانه‌ای دو هزار تومان قیمت می‌خورد، در حالی که یک تن سنگ آهن ۸۰ دلار است، بنابراین گفته می‌شود تولید آهن اسفنجی مقرون به صرفه یا سودده است را قبول ندارم. این گفته به این دلیل است که تکنولوژی مورد نیاز فولاد با ارزش افزوده بالاتر را نداریم و امکانات ما در همین حد جواب می‌دهد و رضایت دادن به تولید ارزش افزوده در این مرحله است، نه چیز دیگر. در حقیقت زمانی که قیمت سنگ‌آهن بالا بود و جیک جیک مستونش بود فکر زمستونش نبود.
(محبوبه ناطق – گروه معدن – برگرفته از روزنامه صمت مورخ 1393/06/24)
